Scene, P2P gruplar ve Nuke nedir, neden atılır.

2-3 gün önce dvdrip, r5, dvdsrc falan gibi şeylerin ne olduklarını ve aralarındaki farkları açıklamış, evime gelip 22 şınav çekmiştim. Bugün de bu gibi şeyleri biz internet kullanıcıların download’una sunan grupları, aralarındaki farkları ve anlaşmazlıkları, ve son olarak da “nuke” olayını işleyeceğiz.

İlk önce şunu bilelim, yayınlanan şey ne olursa olsun; film, oyun, program, albüm vs, bunların hepsine release denir. Türkçesi “yayınlamak-yayınlanmış şey” demektir. Bu yayınlamayı yapma işine  “pre’d” (prepared’in kısaltılması) denir. Bu da hazırlamak anlamına gelir. Yani artık ben Kırazmış Yeşil Domatesler r5 release’i pukka tarafından pre’dlendi dersem ne olduğunu hepimiz anlıyoruz inşallah. (film adı + release türü(r5) + pre eden grup)

Peki kimdir bu release yapan gruplar ve scene ve p2p gruplar arasındaki farklar nelerdir ? Scene ile başlayalım. Scene grupları belli bazı kurallara uymak zorunda olan, genellikle yayınlanan şeylere (örn: bir oyunun resmen piyasaya sürülmesi) yayın öncesi ulaşabilen, underground kalmış ve kalmak isteyen, genellikle bilgisayar ve teknoloji manyağı kısıtlı sayıda insandır. Kim oldukları, nerede oldukları bilinmez. Peşlerinde olan FBI, BSA gibi örgütleri düşünürsek de bu olmazsa olmazlardan biridir onlar için. Bir scene üyesi, scene’den olmayan bir kişi ile scene hakkında konuşamaz, yoksa ban’lanır (gruptan atılır & dışlanır). Gruplar arasında bir release’i ilk önce kim pre’d edecek tarzında bir yarışma vardır, ve bu adamların da asıl derdi budur. Kim herhangi bir release’e önce ulaşacak, gerekirse crack’leyecek, scene kurallarına uygun bir şekilde pre’d edecek. Aralarındaki iletişim ve dosya değiş tokuşunu topsites adı verilen 10Mbs internetin yavaş kabul edildiği genellikle 100Mbs hızda çalışan çok hızlı serverlarda hallederler. Bu topsite adı verilen siteler de sadece kısıtılı kullanıcılar tarafından bilinir ve kullanılır. Herhangi bir grup herhangi bir şeyi release edip, upload edince belli bir miktar kredi kazanır. Scene üyeleri bu release’leri sadece kendi aralarında paylaşmak istemektedirler ve senin benim gibi son kullanıcıları bu işin dışında tutmak isterler. Nedeni basit, ne kadar fazla bilinirlerse legal örgütler o kadar bunların peşinde olacaklardır. Dolayısı ile p2p gruplar ile aralarında bir nefret vardır. p2p gruplara birazdan gelecez ama bunlar kısaca e-mule, torrent gibi p2p programlar için, yani son kullanıcı için release yapan gruplardır.

Scene gruplar yukarıda belirttiğim gibi underground kalmayı tercih ederler, gerek üyelik ile ilgili, gerek bir release’in nasıl yapılması gerektiği ile ilgili katı kuralları vardır. Bu kuralların ihlalinde de duruma bağlı olarak üyeler gruptan ve scene’den banlanabilir, ya da yayınlanan release nuke yiyebilir. Bu nuke meselesine de birazdan değineceğiz. Kuralları tek tek açıklamak, özellikle release’lerle ilgili olanları bin sayfa tutacağından burada sadece özetlemek gerekirse; üyeler scene hakkında normal vatandaşlarla konuşamazlar, p2p gruplara destek veremezler, yine p2p gruplara bir release’i leak edemezler (sızdırmak), yasaklanmış/hacklenmiş serverları kullanamazlar, scene’i deşifre edebilecek ve onların güvenliğini tehlikeye atabilecek şeyler yapamazlar, release’leri dışarıdan birilerine para karşılığı satamazlar. Kısacası undergroud/anonymous kalıp, release’lerini kendi aralarında paylaşırlar ve bunun aksini yaptığı tespit edilen üyeleri scene’den banlanırlar.

Bu genel kurallar haricinde yapılacak olan release’ler hakkında da ayrıntılı kurallar vardır ve bunlar zaman içinde değişirler. Her release türü (film, oyun, mp3..vs) için en ufak ayrıntısına kadar detaylanan bu kurallara uymadığı tespit edilen release’ler scene tarafından nuke’lanır. Normalde bir release herhangi bir grup tarafından pre’d edilince diğer gruplar o release hakkında kendi çalışmalarını yayınlayamazlar, amaaaa eğer bir release nuke yerse, o zaman diğer gruplar kurallara tam olarak uyan “proper” versiyonu yayınlama hakkında ulaşırlar. Ne türlü release’lerin hangi durumlarda proper’lanacağı ile ilgili kurallar da vardır. Örnek olması açısından buradan 2009 film yayınlama kurallarını, ve buradan son oyun release kurallarını inceleyebilirsiniz. Tüm kurallar için burayı ve  burayı kurcalayabilirsiniz.

p2p grupların yaptıkları şey sonuçta scene grupları ile aynı olsa da, nasıl ve neden yaptıkları taban tabana zıttır. Scene underground kalmak istedikçe p2p gruplar bilinmek ister, scene relase’leri kendine saklamak istedikçe, p2p release’leri mümkün olduğunca daha fazla kişiye ulaştırmak ister. Scene p2p’i dikkatleri üzerlerine çekmekle suçlarken, p2p scene’i release’leri kendilerine saklamakla suçlar. Genellikle scene gruplarının bağlantıları daha iyi olduğu için bir kaynağa p2p’den önce ulaşırlar ve katı kurallarını yine kendileri katı bir şekilde uyguladıkları için scene releaseler bence p2p release’lerden daha güvenilirdir. p2p bir grup bir telecine release’i dvdsrc yada r5 gibi lanse etmeye kalkabilir, ama scene’de böyle şeyler sıklıkla görülmez, fark edildiği anda da zaten söz konusu release nuke yer.

Peki nuke nedir ? Nuke kelime anlamı olarak aslında nuclear’ın kısaca yazılmasıdır. Bu terim önceleri IRC’de birisinin bağlantısının kopartılmasınu hedefleyen saldırı amaçlı programlar için kullanılırdı. Bugün nuke kısaca bir release ile ilgili bir sorun olduğunun göstergesidir, nuke yiyen release’de kurallar ile uyuşmayan bir problem vardır ve o release’in scene tarafından kabul görmediğinin göstergesidir. Örneğin filmler için; bozuk aspect ratio oranı, ses-görüntü senkronizasyon kaçması, kabul edilmeyen bir codec kullanılması nuke sebebidir. Linkleri veren siteler nuke yiyen release’i genelde yayınlamaya devam ederler ama nuke ibaresini eklerler. Daha sonra zaten bu release’in genelde kurallara tam uyan proper versiyonu yayınlanır.

Özetlemek gerekirse,  bir release’in scene versiyonu varsa p2p’e göre tercih sebebidir çünkü bu versiyonda bir problem varsa zaten scene kendisi bu release’i nuke’lar. Bazen nuke’lanma sebebi çok önemli değildir örneğin bir filmin encode’u esnasında 2 pass değil sinle pass kullanılmıştır. Görüntü iyi ise beni bir filmin nasıl encode edildiği ilgilendirmez son kullanıcı olarak. Dolayısı ile nuke’lu bir release kesinlikle izlenemez diye bir kural yoktur. Son zamanlarda dizilerin capture’unda (TV’den) 6-7 saniye reklam dizinin içinde kaldığı için bazı release’ler nuke yedi. Böyle ufak sorunları takmıyorsanız, bu release’leri indirebilirsiniz.Ben tabi bunu asla tavsiye etmem çünkü ben hayatımda hiç bir illegal şey download etmedim.